Propositie 15 Stelling

De diameter is het langste lijnstuk in een cirkel;
en, van alle andere, is de koorde dichterbij het middelpunt is langer dan die verder weg ligt.

Figuur I

De diameter rozw lijn > iedere lijn bl lijn.

Want teken ge lijn en ge stlijn.

 

Dan ge stlijn = zw lijn

en ge lijn = ro lijn.

Dus ge lijn + ge stlijn = rozw lijn.

 

Ook geldt: ge lijn + ge stlijn > bl lijn (prop 20 uit Boek I).

Dus rozw lijn > bl lijn.

 

De lijn die dichterbij het middelpunt ligt is langer dan de lijn die verder weg ligt.

Laat de gegeven lijnen bl lijn en ro stlijn zijn,

die aan dezelfde zijde van het middelpunt liggen en elkaar niet snijden.

Teken dan ge stlijn, ge lijn, zw stlijn en bl stlijn.

In 3hoek1 en 3hoek2 geldt:

ge lijn en ge stlijn = zw stlijn en bl stlijn.

Ook geldt: rogerohoek > gehoek.

Dus bl lijn > ro stlijn (prop 24 uit Boek I).

Figuur II

Laat de gegeven koorden ro lijn en ge lijn zijn,

die ofwel aan verschillende zijden van het middelpunt liggen of elkaar snijden.

Teken nu vanuit het middelpunt gest rost en bl stlijn ge lijn en ro lijn.

Maak bl stlijn = ge stlijn.

En teken bl lijn gest rost.

 

Daar ro lijn en bl lijn op gelijke afstand van het middelpunt liggen, geldt:

ro lijn = bl lijn (prop 14 uit Boek III).

Tevens geldt: bl lijn > ge lijn (punt 1 in prop 15 uit Boek III).

Dus ro lijn > ge lijn.

QED

 

vorige / volgende


Figuur propositie 15