Propositie 10 Stelling

Versie Oliver Byrne

Die hoeveelheid die een grotere reden heeft dan een andere heeft tot dezelfde hoeveelheid, is de grotere van de twee: en die hoeveelheid waartoe dezelfde een grotere reden heeft dan deze heeft tot een andere hoeveelheid, is de kleinere van de twee.

 

Laat bl5hoek : ge4kant > rorond : ge4kant, dan bl5hoek > rorond.


Zo niet, laat dan bl5hoek = of < rorond.

Dan bl5hoek : ge4kant = rorond : ge4kant (prop 7 uit Boek V) of
bl5hoek : ge4kant < rorond : ge4kant (prop 8 uit Boek V) en
omgekeerd, wat absurd is gezien de hypothese.


Dus bl5hoek is niet = of < rorond. En daarom moet bl5hoek > rorond.


Laat nu ge4kant : rorond > ge4kant : bl5hoek, dan rorond < bl5hoek .


Zo niet, dan moet rorond > of = bl5hoek.

En dan ge4kant : rorond < ge4kant : bl5hoek (prop 8 uit Boek V) en omgekeerd,
of ge4kant : rorond = ge4kant : bl5hoek (prop 7 uit Boek V),
wat absurd is (hypothese).


Dus rorond is niet > of = bl5hoek en dus rorond moet < bl5hoek .


Dus hoeveelheden die een grotere reden hebben, enzovoort...

Als a : c > b : c
   dan a > b en
als p : q > p : r
   dan q < r

Want
als a : c = > b : c
   dan a/c = (a − b) + b/c > b/c en
   dus (a − b) + b > b, oftewel a − b > 0 en daarom a > b

en als p : q > p : r    dan p/q > p/r
   dus p q r/q > p q r/r
   en dat betekent pr > pq
   daarom r > q
   oftewel q < r

Naar de versie van David E. Joyce à la Byrne

Van hoeveelheden die een ratio tot hetzelfde hebben,
is degene die een grotere ratio heeft groter;
en die waartoe dezelfde een grotere ratio heeft, is kleiner.

Oftewel, als ro lijn : bl lijn > ge lijn : bl lijn, dan ro lijn > ge lijn
en als bl lijn : ge lijn > bl lijn : ro lijn, dan ge lijn < ro lijn.


Laat ro lijn : bl lijn > ge lijn : bl lijn.


Als ro lijn niet > ge lijn, dan is ro lijn = of < ge lijn.

Als ro lijn = ge lijn,
dan zouden ro lijn en ge lijn dezelfde ratio tot bl lijn hebben (prop 7 uit Boek V).

En als ro lijn < ge lijn,
dan zou ro lijn een kleinere ratio tot bl lijn hebben dan ge lijn tot bl lijn heeft
(prop 8 uit Boek V).

Dus moet ro lijn > ge lijn.


Laat nu bl lijn : ge lijn > bl lijn : ro lijn .


Als ge lijn niet < ro lijn, dan is ge lijn = of > ro lijn .

ge lijn ro lijn,
want anders zou bl lijn dezelfde ratio tot zowel ge lijn als ro lijn hebben
(prop 7 uit Boek V).

Ook is ge lijn niet > ro lijn,
want dan zou bl lijn tot ge lijn een kleinere ratio hebben dan hij tot ro lijn heeft
(prop 8 uit Boek V).

Dus moet ge lijn < ro lijn.


Daarom geldt: Van hoeveelheden die een ratio tot hetzelfde enzovoort.

Figuur propositie 10

vorige / volgende