Propositie 16 Stelling

Versie Oliver Byrne

Als vier hoeveelheden van dezelfde soort proportionelen zijn,
zijn ze ook proportionelen na verwisseling.

 

Laat ro5hoek : ge4kant = zwhang : blruit.

Dan ro5hoek : zwhang = ge4kant : blruit .


Want M ro5hoek : M ge4kant = ro5hoek : ge4kant (prop 15 uit Boek V).

En M ro5hoek : M ge4kant = zwhang : blruit (hyp en prop 11 uit Boek V).

Ook geldt: m zwhang : m blruit = zwhang : blruit (prop 15 uit Boek V).


Dus M ro5hoek : M ge4kant = m zwhang : m blruit (prop 14 uit Boek V).

En dus als M ro5hoek >, = of < m zwhang, dan M ge4kant >, = of < m blruit (prop 14 uit Boek V).

Daarom moet ro5hoek : zwhang = ge4kant : blruit (def 5 uit Boek V).

Dus vier hoeveelheden van dezelfde soort, enzovoort...

Als a : b = c : d,
   dan a : c = b : d.


Want als a/b = c/d
   dan a/b b/c = c/d b/c
   dus a b/b c = c b/d c
   en daarom a/c = b/d


zie ook def 12 uit Boek V

Naar de versie van David E. Joyce à la Byrne

Als vier hoeveelheden proportioneel zijn, zijn ze ook verwisseld proportioneel.
Oftewel, als bl lijn : ro lijn = ge lijn : zw lijn,
dan bl lijn : ge lijn = ro lijn : zw lijn .


Neem gelijke veelvouden bl stlijn en ro stlijn van bl lijn en ro lijn en
neem andere gelijke veelvouden ge stlijn en zw stlijn van ge lijn en zw lijn
(def 12 uit Boek V).


Omdat bl stlijn dezelfde veelvoud van bl lijn is als ro stlijn van ro lijn en
delen dezelfde ratio tot elkaar hebben als hun gelijke veelvouden,
moet bl lijn : ro lijn = bl stlijn : ro stlijn (prop 15 uit Boek V).


Maar bl lijn : ro lijn = ge lijn : zw lijn,
dus ge lijn : zw lijn = bl stlijn : ro stlijn (prop 11 uit Boek V).


Weer, daar ge stlijn en zw stlijn gelijke veelvouden van ge lijn en zw lijn zijn,
moet ge lijn : zw lijn = ge stlijn : zw stlijn (prop 15 uit Boek V).


Maar ge lijn : zw lijn = bl stlijn : ro stlijn,
dus bl stlijn : ro stlijn = ge stlijn : zw stlijn (prop 11 uit Boek V).


Maar als vier hoeveelheden proportioneel zijn en de eerste >, = of < de derde,
dan is de tweede >, = of < de vierde (prop 14 uit Boek V).


Dus als bl stlijn >, = of < ge stlijn, dan ook ro stlijn >, = of < zw stlijn.


Nu bl stlijn en ro stlijn gelijke veelvouden van bl lijn en ro lijn zijn en
ge stlijn en zw stlijn andere gelijke veelvouden van ge lijn en zw lijn zijn,
moet bl lijn : ge lijn = ro lijn : zw lijn (def 5 uit Boek V).


Daarom geldt: Als vier hoeveelheden proportioneel enzovoort.

Figuur propositie 16

vorige / volgende